چنانچه تذکره نویسان و مورخان نقل کرده اند، منطقه قائنات با تاریخی سی هزار ساله یکی از اولین خاستگاه های تمدن خراسان است. فخرالاسلام پیدایش قائن را به عصر قابیل پسر آدم نسبت داده و در فرهنگ دهخدا بنای اولیه شهر قائن به سام بن نریمان و در احیاء الملوک به کی لهراسب پدر گشتاسب منسوب شده است. این سخنان اگر چه از اعتباری علمی برخوردار نیستند، اما بازگو کننده قدمتی هستند که چون غباری از روزگاران دور بر سنگ سنگ این شهر نشسته اند. در سفرنامه ی سرپرسی سایکس آمده در 328 قبل از میلاد 13 هزار نفر از مدافعان شهر قائن به مقابله با لشکر انبوه اسکندر در آمدند. دکتر بلووگلدسمید اعتقاد دارد که قلعه کوه قائن در عهد هخامنشیان همان کاخ سلاطین قهستان یا آرتاگوانا بوده است. قائن در عصر زمانداران ساسانیان نیز از مراکز مهم قدرت و از معدود شهرهای استراتژیک ایران به شمار می آمده است. مورخان بسیاری در کتب خویش از قائنات نام برده اند. اصطخری در 340 ه . ش از قائن بعنوان مرکز قهستان نام برده و مذهب آن خطه را شیعه ذکر کرده است. ناصر خسرو قبادیانی در سال 440 وارد قائنات شده و قائن را چنین توصیف نموده: "قائن شهری بزرگ و حصین و گرد آن خندقی و مسجد آدینه به شهر اندر است و آنجا که مقصوره است تاقی عظیم و بزرگ است که در خراسان از آن بزرگتر ندیدم" . مارکوپولوی و نیزی هوای قائن را در نهایت اعتدال دانسته و یاقوت حموی و عبدا... محمد بن احمد مقدسی آنجا را بندر خراسان و خزانه کرمان معرفی کرده اند. قائن در جریان تندباد ایلغارهای تاریخی صدمه چندانی ندیده است و چنانکه نقل شده در 773 هجری امیرتیمور در حوالی قائن اردو زد لیکن به فضل و درایت حاکم شهر بدون جنگ و خونریزی از کنار آن گذشت . در عصر صفویه نیز به سال 1002 هجری شاه عباس صفوی از قائن دیدن نمود و سالها بعد در زمان سلسله زندیه هنگامی که لطفعلی خان زند از کرمان گریخت و به قائن آمد در آنجا از وی پذیرائی شد. قائنی ها در بازگشت نیز تعدادی سوار جهت جنگ با آقا محمد خان قاجار در اختیار وی قرار دادند.
نوروزی ::: شنبه 86/4/2::: ساعت 11:32 عصر
